آلن دلون، فاشیست یا اسطوره؟
مرگ آلن دلون و نگاهی به نظرات و صحبت های جنجالی متعدد او در این سال ها
آلون دلون، فاشیست یا اسطوره؟
آلن دلون، فاشیست یا اسطوره؟_نقد هنری
_مرگ آلن دلون و نگاهی به نظرات و صحبت های جنجالی متعدد او در این سال ها
از یمسل سدو (فرانس انفو)
برگردان: مهران نیابت محمدزاده
آلن دلون، آخرین غول مقدس سینمای فرانسه در روز یکشنبه، ۱۸ اوت ۲۰۲۴، در سن ۸۸ سالگی درگذشت. مرگ او به سرعت تیتر اول اخبار تمام رسانه های جهان شد. با این حال بسیاری از مواضع و صحبت های او در طول زندگی اش، موقعیتش به عنوان یک اسطوره سینما را تحت الشعاع قرار داده و باعث شده است در دهه گذشته چندین انجمن او را “نژادپرست، زن ستیز و جنسیت‌گرا” توصیف کنند.
او یک ستاره سینما و یکی از بزرگ‌ترین بازیگرانی بود که فرانسه به خود دیده است، نمادی شبیه به هیچ‌کس… آلن دلون در حدود شصت سال کار حرفه‌ای خود در چالش های مختلفی مثل معروف، محبوب و ماندگار شدن، موفق بوده است. مرگ او موجی از ادای احترام به او از سوی هزاران نفر از شخصیت‌ها و افراد مختلف را برانگیخت و از زمان مرگش، مقالات بسیار زیادی در مورد “سامورائی” معروف و تحسین برانگیز سینمای فرانسه منتشر شده است. اما بسیاری از جمله برخی از روزنامه نگاران، هنوز بخش های تاریک‌تر شخصیت این ستاره را که در طول سال ها به طور مرتب به‌عنوان مرتجع، زن‌ستیز، نژادپرست و فاشیست توصیف می شد و همچنین صحبت ها و مواضع تبعیض آمیز و جنجالی متعدد او را به خاطر می آورند. از حمایت آشکار او از دوست صمیمی اش ژان ماری لوپن، تا نظراتش در مورد خشونت خانگی یا مواضعش در مورد مسائلی همچون فمینیسم و … مجموعه‌ای از نقاط تاریک، که اغلب در مورد دلون بزرگ نادیده گرفته شده و در سکوت به آسانی از کنارشان عبور می‌شود. لیبراسیون معتقد است، که او “یک فانتزی ناب برای تمام مرتجعین فرانسه و کلینت ایستوود آن ها” بود و او را “ماچو، خشن، به شدت فردگرا (…) اما بیش از همه میهن پرست افراطی و فاشیست توصیف می کند.”
صحبت هایی که بازتاب جنجال هایی است که در سال ۲۰۱۹ در جشنواره فیلم کن در مورد اهدای نخل طلای افتخاری به او، به وجود آمد. در آن زمان انجمن های فمینیستی به شدت با آن مخالف بودند و طوماری نزدیک به ۳۰ هزار امضا بر علیه آن جمع آوری کردند. گروه «جرات فمینیسم» اعلام کرد: «هیچ افتخاری برای متجاوزان نیست». در متن بیانیه آمده است: «هیچ استعدادی از بازیگری نمی‌تواند چنین جهان بینی محدودی را جبران کند، در رویدادی در این مقیاس، جایی برای نژادپرستان، زن ستیزان و جنسیت گرایان وجود ندارد.» نماینده عمومی جشنواره کن، تیری فرمو، نیز در پاسخ گفت: «ما جایزه نوبل را به دلون نمی دهیم، این یک نخل افتخار برای کار اوست.» اما مگر آلن دلون چه گفته بود که در زمان ادای احترام به او، مطبوعات و روزنامه‌نگاران یادآوری کنند که او به همان اندازه که “بازیگر بزرگ” بود، “مرتجع بزرگی” بود؟
“اگر راضی می‌شوید، من یک فاشیست هستم.”
در سال ۱۹۷۷، زمانی که روزنامه اکسپرس او را به عنوان یک «مرد نظم حاکم» معرفی کرد، آلن دلون بی ابا و با صراحت آن را تصحیح کرد:
«بگویید فاشیست، این کلمه بهتر و درست تری است. من عمیقا ضد کمونیست هستم، همین. به محض اینکه چیزی می گوییم به ما برچسب زده می شود. پس آری، اگر راضی می‌شوید، من یک فاشیست هستم، چه چیز بهتر از این.»
آلن دلون، یک فاشیست، دوست و شیفته ژان-ماری لوپن
در آن زمان حزب ژان-ماری لوپن تازه شروع به رشد کرده بود. و اگرچه او هرگز دعوت به رای دادن به جبهه ملی نکرده است، با این حال همواره گفته است که: «همفکری و اشتراکات بسیاری با آقای لوپن دارد و از زمان اولین ملاقاتشان در جریان جنگ هندوچین، او را دوست خود می‌داند.” در سال ۱۹۸۴، و در مصاحبه با هفته نامه پاریس مچ، گفت احساس می‌کند که ما باید «حداقل سه چیز» را در مورد سرباز همرزم سابقش تشخیص دهیم: “اول او مرد خوبی است. دوم او چیزهایی را با صدای بلند می گوید که دیگران به سختی جرات می کنند با صدای بلند بیان کنند. و سوم او متفاوت از دیگران صحبت می کند.» او همچنین در سال ۱۹۸۷، در شبکه “آنتن ۲” گفت: “راست افراطی هنوز هم راست است” و افزود که “بسیار به آقای لوپن علاقه مند است و با او احساس نزدیکی می‌کند.” لیبراسیون همچنین یاد آوری می کند: «او که همیشه خود را یک گلیست (هوادار ژنرال شارل دوگل) معرفی کرده است»، در انتخابات ریاست جمهوری از والری ژیسکاردستن و سپس ریموند بار یا نیکلا سارکوزی حمایت کرده بود.
او همچنین در اکتبر ۲۰۱۳، در جریان مصاحبه با روزنامه سوئیسی”صبح”، در مورد پیشرفت های حزب راست افراطی “جنبش شهروندان ژنو” سوئیس و مقایسه آن با جبهه ملی و “جایگاه بسیار مهم” آن صحنه سیاسی فرانسه گفت: “من آن را درک می کنم، از آن حمایت می‌کنم و کاملاً آن را تأیید می کنم.” اظهاراتی که در نهایت منجر به کنار گذاشتن او از ریاست هیئت داوران مسابقات زیبایی “دوشیزه فرانسه”، که از سال ۲۰۱۱ در اختیار داشت، از سوی سیلو تلیه، مدیر وقت مسابقات شود.
در آن زمان سیلوی تلیه نوشت: “ما از اعضای هیئت داوران و همچنین از خود نامزدها می خواهیم که از اعلام و اظهار عقاید سیاسی، مذهبی و ایدئولوژیک خود پرهیز کنند.” آلن دلون پس از این بیانیه مطبوعاتی از سمت خود استعفا داد.
او شش سال بعد و در سال ۲۰۱۹، در مصاحبه با روزنامه “یکشنبه” در پاسخ به موضع گیری سیاسی اش گفت: «آنها می‌خواستند به من برچسب راست افراطی بزنند، زیرا گفته بودم که از زمان ارتش با لوپن دوست بوده ام. من راست‌گرا هستم، اما افراطی نیستم.» با این حال، در دهه‌های گذشته، این بازیگر در مورد مسائل سیاسی به ندرت مواضع مبهمی داشته است.
“زنان بیشتر و بیشتر مرد شده اند”
آلن دلون که ثمره «نسل دیگری» است که در یک فضای مردسالاری بسیار برجسته پرورش یافته بود، هرگز عدم موافقت خود با مبارزات فمینیستی را پنهان نکرده است و مبارزه زنان برای حقوقشان را تا زمانی که نقش ها در «تعادل» باقی بمانند، «قبول» دارد. او در گفتگو با روزنامه لو فیگارو در ژوئیه ۲۰۱۳ با تعجب از تغییر نقش ها در جامعه صحبت و از افول «الگوهای مردانه» در جامعه و سینما ابراز تأسف می‌کند: «من در واقع برخی را می شناسم که می گویند دیگر مردی وجود ندارد… حداقل تعداد کمتری وجود دارد؛ زنان بیشتر و بیشتر مرد شده اند. زنان برای حقوق خود جنگیدند، به آنچه می خواستند رسیدند، خیلی خوب… اما چرا می‌خواهید تا آنجا پیش روید که مانند مردان رفتار کنید؟ چرا باید بخواهید که شبیه مردان باشید؟ چرا می خواهید مانند آنها باشید؟ واقعا نمی‌فهمم.» و هنگامی که همکاران ما از او می پرسند که آیا متوجه این موضوع هست که زنان می خواهند حقوق خود را ارتقا دهند، او پاسخ می دهد: «البته که من متوجه این موضوع هستم، اما تا حدی نمی‌توانم آن را درک کنم. به نظر من ما باید به محدودیت ها و تعادل بین زن و مرد توجه کنیم.» او می‌افزاید: «ما باید به محدودیت‌ها، به تعادل بین زن و مرد توجه کنیم.» از نظر آلن دلون، زنان سعی می کنند “ویژگی های زنانه” خود را پنهان و محو کنند. این بازیگر همچنین توضیح می‌دهد: «زمانی بود که در خیابان بین زن و مرد تفاوتی وجود داشت، حالا دیگر نمی‌دانیم چه کسی کیست، نقش‌ها کمتر تعریف شده‌اند، حتی گاهی برعکس شده اند، مثل دادن مرخصی زایمان به پدر.» به گفته او، زنانی که تجسم «جوهر زنانگی» هستند عبارتند از: بریژیت اوبر، میشل کوردو، رومی اشنایدر، میری دارک و همچنین دوشیزگان فرانسه. دلون می افزاید: «یک زن واقعی، واقعا شبیه یک زن است…».
“کنیا کشوری از چه نژادی است؟”
در حالی که کانال فرانس ۳ در نوامبر ۲۰۱۵ مستندی با عنوان “آلن دلون، این غریبه” را پخش کرد، این بازیگر با مجله تی وی مصاحبه ای انجام داد. روزنامه نگار او را وادار کرد تا در مورد جنجال پیش آمده در آن زمان مرتبط با نادین مورانو، نامزد انتخابات مقدماتی جمهوری خواهان، که در مناظره ای در مورد مهاجرت در برنامه «ما نخوابیده ایم» در شبکه فرانس ۲، اعلام کرده بود که فرانسه یک «کشور سفیدپوست» است، واکنش نشان دهد. (سخنان او در آن زمان خشم نیکلا سارکوزی، رئیس جمهور وقت از حزب جمهوری خواه را برانگیخت و او را از نامزدی در انتخابات منطقه ای محروم کرد.) آلن دلون نیز در دفاع از او گفت: «من نمی‌خواهم در مورد آن قضاوت یا بحث کنم. فقط یک سوال دارم: کنیا کشوری از چه نژادی است؟ مردمان آنجا سیاه پوست هستند. این یک بحث مضحک و بی‌معنی است. این زن با شجاعت ایستاده و گفته است: “لعنت به همه شما، من چیزی را که فکر می کنم می گویم و به گفتن آن نیز ادامه می دهم.” من هم به افتخار شجاعت او کلاه از سر بر میدارم و میگویم درود بر او !»
آلن دلون یا بی اهمیت جلوه دادن خشونت خانگی:
«اگر یک سیلی نشان ماچو بودن است، بله، من یک ماچو هستم»
«هشت دنده شکسته و یک بینی که دو بار شکسته شده بود. آیا آن زن واقعا شایسته همه اینها بود؟» این صحبت ها توسط آلن فابین دلون، کوچکترین پسر ستاره، در فوریه ۲۰۱۳ در مصاحبه با مجله “وانیتی فیر ایتالیا” بیان شد. او درباره خشونت خانگی که مادرش، روزالی ون بریمن، در دوران کودکی اش متحمل شده بود، صحبت می‌کرد. البته این افشاگری هایی در آن زمان توسط آلن دلون، در مصاحبه با “لو پاریزین” تکذیب شد: «همه اینها مزخرف هستند، پسرم کاملاً خود را گم کرده است و فقط برای پول این مصاحبه های پر شور را انجام می دهد.» اما با اظهارنظرهای او که پنج سال بعد در نوامبر ۲۰۱۸ در مقابل کاترین سیلاک در برنامه “چای یا قهوه” در پاسخ به سوالی درباره روابطش با زنان و رفتار بالقوه ماچو خود، پاسخ داده بود: «ماچو؟ بستگی به این دارد که منظور شما از ماچو چیست. اگر یک سیلی نشان ماچو بودن است، بله، من یک ماچو هستم اما من هم سیلی خورده ام، حتی از زنان!» صحبت های پسرش بیشتر تایید شدند. اگرچه خود روزالی ون بریمن هرگز در مورد این موضوع صحبت نکرد.
اما سایر اعضای خانواده به وجود خشونت خانگی شهادت دادند. در سال ۲۰۲۲ نیز، پسر بزرگ این بازیگر، آنتونی، که در اتوبیوگرافی خود، زندگی اش را بین سگ و گرگ، توصیف کرده بود، نقل کرد که در سن ۱۰ سالگی به دلیل اخلاق بد سر میز، از پدرش شلاق خورده بود.
برگردان: مهران نیابت محمدزاده
