نگاهی بر تازه ترین ساخته هایائو میازاکی : پسر و مرغ ماهی خوار

نگاهی بر تازه ترین ساخته هایائو میازاکی: پسر و مرغ ماهی خوار

نگاهی بر تازه ترین ساخته هایائو میازاکی: پسر و مرغ ماهی خوار _ رسانه نقد هنری

زندگی هر چه قدر تلخ و غیر قابل پیش بینی اما تو چطور زندگی میکنی؟

این انیمه از سال ۲۰۱۶ در دست تولید بود و در ۱۴ ژوئیه ۲۰۲۳ توسط  کمپانی توهو اختصاصا در سینماهای ژاپن اکران شد . همچنین از ۲۶ دسامبر به انتشار جهانی رسید .خبر تولید و ساخت “ پسر و مرغ‌ماهیخوار “  سال ۲۰۱۶ در صورتی انتشار پیدا کرد ، که هایائو میازاکی در سال ۲۰۱۳ و پس از ساخت فیلم «باد بر می‌ خیزد » عنوان کرد که قصد دارد در آینده به بازنشستگی فکر کند .

طبیعیست که خبر ساخت این انیمه باعث شگفت زده شدن طرفداران استودیو جیبلی و هایائو میازاکی شد .

تولید آخرین اثر میازاکی حدود هفت سال به طول انجامید ، زیرا در اواسط مسیر تولید با چالش هایی مانند همه‌ گیری کووید_۱۹ مواجه شد ، این فیلم مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و هرچند که این انیمه پر هزینه ترین انیمه تاریخ ژاپن محسوب میشود اما لازم به ذکر است که این فیلم بدون هیچگونه تبلیغاتی و فقط بخاطر نام کارگردان بزرگش و شهرت استودیو جیبلی فروشی ۲۹۴ میلیون دلاری را برای سرمایه گذاران خود به ارمغان  آورد ، جالب است که تهیه کننده ی این انیمه در مصاحبه با هالیوود ریپورتر  گفته است :«به نظر من در این عصر فوران اطلاعات ، کمبود اطلاعات سرگرم کننده و جالب توجه است .»

با توجه به میزان فروش فیلم در سراسر جهان میتوان گفت که حق با سوزوکی بوده است .

از افتخارات متعددی که آخرین اثر میازاکی دریافت کرد میتوان به ، جوایز گلدن گلوب و اسکار بهترین فیلم پویانمایی اشاره کرد .

 این فیلم در سایت IMDB نمره ۷.۶ و در وبسایت منتقدان Rotten Tomatoes میانگین امتیاز ۹۷ درصدی بر اساس۲۴۶ را دریافت کرد .

هایائو میازاکی:

“ کسانی که در کار ساخت انیمیشن هستند ، اشخاصی هستند که بیشتر از دیگران رویا می‌بینند و دوست دارند این رویاها را با دیگران نیز سهیم شوند “

داستان و سنبل شناسی « پسر و مرغ‌ماهیخوار »

جریان از آنجایی شروع میشود که پسری به نام ماهیتو پس از مرگ مادرش سعی میکند با شرایط جدید زندگی خویش وفق پیدا کند ، اما دقیقا در موقعی که در تلاش است همه چیز را بپذیرد ، مرغ ماهیخوار به او خبر میدهد که مادرش هنوز زنده است نکته قابل توجه اینجاست که در فرهنگ ژاپنی مرغ ماهیخوار نماد پیام‌آور خدایان و پیام رسان میان دو جهان شناخته میشود ،  در ادامه ماهیتو به امید برگشت مادرش وارد برجی میشود که مانند دروازه‌ ای به یک دنیای دیگر است  ، اما نه دنیایی عادی ، این دروازه به سمت دنیایی باز میشود که مرگ در آن به پایان میرسد و زیستن شکل تازه ای به خود میگیرد.

پس از طی کردن مسیری ، شب هنگام ماهیتو شاهد پرواز موجوداتی سفید رنگ میشود که واراوارا نام دارند.

میشود گفت این موجودات استعاره از روح پاک کودکان در معرض جنگ هستند .

در ادامه شامل حمله ی پلیکان ها به واراوارا ها و دیالوگ پلیکان به ماهیتو بودیم ، طبق گفته های پلیکان ، همه ی آن ها به اجبار اربابشان به آنجا آمده اند و به علت کمبود ماهی به خوردن واراواراها روی اوردند.  در اینجا پلیکان نماد مردمان جنگ زده ای است که خرابی و بی  رحمی جنگ باعث میشود خودشان نیز خشن ، بی رحم و وحشیانه رفتار کنند.  همچنین حضور اجباری آنان در این دنیا به مهاجرت های اجباری حاصل از وقوع جنگ اشاره دارد .

از واضح ترین سنبل ها و نمادهایی که میتوان به آن اشاره کرد ، طوطی هایی است که بی حد و اندازه در هرجا حاضرند. در واقع این طوطی ها نماد ارتش ژاپن هستند که از کنترل خارج شده و بسیار وحشی هستند ، در نهایت میتوان گفت که شاه طوطی نیز شاید نمادی از دیکتاتور هایی باشد که در تمام طول تاریخ با وعده ی صلح و آرامش ، زندگی و ارامش و امنیت رو از مردم صلب کردند و نه تنها به وعده ی خود وفا نکردند بلکه باعث رو به افول رفتن شرایط جهان شدند .

از طرفی اگر با دید کلی تر به اثر نگاه کنیم مادری که در آتش میسوزد ، نمادی از ژاپن است و کودکی که به زودی متولد میشود نوید روزهای بهتر و روزهای خوب پیش رو. استحال اینکه ماهیتو نیز نماد مردم درستکار و راستگویی است که صادقانه در تلاشند تا کودک در زمان و‌ مکانی درست متولد شود قبل از اینکه دنیای آنها از هم گسسته شود و از بین برود .

لازم به ذکر است که از نظر اکثر منتقدان این اثر شخصی ترین اثر میازاکی شناخته شده است ،زیرا شدیدا به زندگی او در کودکی و تجربه هایی که خود او با آنها دست و پنجه نرم کرده ، مانند: مرگ مادرش در بحبوحه ی جنگ جهانی، شبیه است.

اما در نهایت با تمامی این سنبل ها و نمادهای مختلف ، میازاکی با این انیمیشن این سوال را مطرح کرده است که

زندگی هرچقدر تلخ و غیر قابل پیش بینی اما تو چطور زندگی میکنی ؟ ،

این نابغه ی شرقی به خوبی در سن هشتاد سالگی اثری از خود برجای گذاشته تا بیان‌گر ارزش زندگی ، و زیبایی مرگ باشد. گویی این کار او مانند جمله ایست که خود او شخصا در گوش مخاطبانش میگوید ، با ملایمت و مهربانی ناسازگاری های زندگی ، اتفاقات ، زیبایی ها ، زشتی ها ، خباثت ها و دوستی هارا به او نشان میدهد و در انتهای فیلم به ما میگوید هرچقدر سخت و طاقت فرسا اما از راهی که طی کرده است پشیمان نیست.

_یادداشتی از شکیبا فرمانی